Antibiyotikler Arası Etkileşimler

Tüm ilaç kombinasyonlarında olduğu gibi, antibiyotikler arasında da additif, sinerjik ve antagonist etkiler vardır. Genel olarak bakteriyostatik ile bakterisid antibiyotikler arasında antagonizma vardır. Aşağıda vereceğim tabloda kolayca seçim yapabilirsiniz. Bir hatırlatma yapmak istiyorum, sistemik antibiyotik tedavisi sırasında seçilecek topikal, oftalmik veya apse içine uygulanacak antibiyotik preparatı da antagonist olanlardan kaçınarak seçmek tedavide başarı şansını arttıracaktır.

Etkileşimler antibiyotiğin bağlandığı yere, etki mekanizmasına göre değişir. Örneğin beta laktamlar hücre duvarı sentezini engellerken, tetrasiklinler hücre içi faaliyeti yavaşlatıp bakterinin parçalanmasını engeller, yavaşlatır. veya makrolidler ve linkozamidler aynı noktaya bağlanırlar, bu yüzden yine antagonist etki ederler.

Additif etki: İki antibiyotiğin de aynı mekanizma ile çalıştığı durumda ortaya çıkar. Etki, her birinin yapması beklenen etki ile aynıdır. 1+1=1

Sinerjik etki: İki farklı mekanizma ile etki eden antibiyotiğin birlikte kullanıldığında, tek başına kullanıldığından daha güçlü olmasıdır. 1+1=3

Antagonist etki: iki antibiyotik birlikte kullanıldığında, tek kullanıldığından daha zayıf bir etki ortaya çıkmasıdır. Birbirlerini bastırırlar diyebiliriz. 1+1=0.5

A) Çoğalan mikroorganizmalar üzerinde bakterisidal etki gösteren antibiyotikler

1. Beta Laktamlar: Penisilin, sefalosporin, karbapenamlar. Çok kullanılan etken maddelerden örnek vermek gerekirse: Penisilin G, Amoksisilin(synulox, augmentin..), Ampisilin, Sefovesin (Zoetis, Convenia), Sefazolin (iespor…) Sefuroksim (enfexia…), Seftriakson (Rocephine, Novosef, İesef….)
2. Glikopeptitler: Vankomisin, teisoplanin.
3. Fosfomisinler: (genellikle üriner sistem enfeksiyonlarında kullanılırlar)

B) Dejeneratif Bakterisidallar

1. Aminoglikozitler: Streptomisin, Gentamisin(parenteral, oftalmik), Tobramisin (oftalmik), Amikasin (Bu grup: Ototoksik, nefrotoksik, nörotoksik!)
2. Florokinolonlar: Enrofloksasin, marbofloksasin, siprofloksasin (parenteral, enteral, oftalmik), nadifloksasin (topikal), moksifloksasin (oftalmik)
3. Nitroimidazol: Metronidazol (Flagyl..)

C) Bakteriyostatikler

1. Makrolidler: Azitromisin, Eritromisin, Linkomisin, Spiramisin, Klindamisin. , Tulatromisin (Zoetis, Draxxin)
2. Tetrasiklinler: Tetrasiklin, doksisiklin, oksitetrasiklin
3. Sülfanoamidler

A ve C grupları kendi aralarında antagonist

A ve B additiv veya sinerjik
Betalaktam + Aminoglikozit: Sinerjik
Betalaktam + Florokinolon: Sinerjik

B ve C sinerjik veya antagonist
Aminoglikozit + Sulfanoamidler: Sinerjik
Aminoglikozit + Makrolid: Sinerjik
Aminoglikozit + Linkozaminler: Sinerjik
Makrolid + Linkozamid: Antagonist
Kinolonlar + Makrolid: Antagonist

Eksik ve yanlış görürseniz yorum yazmaktan çekinmeyin. Hekiminizin verdiği ilaçları bırakmadan, değiştirmeden veya ekleme yapmadan önce kesinlikle hekiminize danışın. Bazı antagonist antibiyotikler arasında sahada çalışanlar olumlu etki gördüklerini de belirtmişlerdir.