Tavşanlarda Farmakoterapi
Kemirgen ve tavşanlarda ilaç tedavisi kedi ve köpekten farklıdır. Bunda sindirim sistemindeki farklılıklar, flora farklılıkları, metabolizma farklılıkları etkendir. Aşağıda ülkemizde bulunan ve sıklıkla tavşanlarda tercih edilebilecek ve kesinlikle kullanılmaması gereken bir grup etken madde paylaşacağım. Bu yazı sadece öğretici amaçla yazılmıştır.
Analjezikler
ETKEN MADDE | DOZAJ | AÇIKLAMALAR |
Parasetamol | 200-500mg/kg PO BID | Aşırı dozu karaciğer toksistesi yapabilir. |
Amantadin | 3-5mg/kg PO q24h | NMDA antagonist fonksiyonu vardır. |
Asetil Salisilik Asit | 100mg/kg PO q12-24h | Dehidre, hipovolemik, hipotansif hastalara verilmez. Gastrointestinal hastalıklarda kullanılmaz. Hamilelere ve 6 haftalıktan küçüklere verilmez |
Butorfanol | 0.1-0.5mg/kg q4h SC | Perioperatif ağrı kesici olarak kullanılabilir. Etki süresi 45dk ile 4 saat arasındadır. |
İbuprofen | 10-20mg/kg q4h IV | |
Ketoprofen | 1-3mg/kg PO BID 1-3mg/kg IM SCq24h | |
Meloksikam | 0.3-0.6mg/kg PO, SC, SID, BID | |
Morfin | 2-5 mg/kg q2-4h; IM, SC | |
Ksilazin | 2-5 mg/kg IM, SC | |
Buscopan | 0.1 ml/kg IV/IM q12h | (Buscopan Compositum) (Meredith, 2015) Gastrointestinal obtrüksiyon ve ileusta kullanılmamalı |
Antibiyotikler
ETKEN MADDE | DOZAJ | AÇIKLAMALAR |
Amikasin | 2-10 mg/kg IV/IM/SC q8-12h | Oral uygulama fatal enterotoksemi yapar |
Amoksisilin | 7 mg/kg SC q24h | Oral uygulama diyare yapar |
Ampisilin | Kullanılmaz | Kullanılmaz |
Azitromisin | Sifilis için: 4-5 mg/kg IM q48h 7 gün Stafilokokal osteomiyelitis: 50 mg/kg PO q24h, 40 mg/kg PO q12 rifamprin ile birlikte 15-50 mg/kg PO sid (Varga, 2014) | Disbiyozise neden olabilir, renal ve hepatik yetmezliği olan hastalarda kullanılmamalıdır |
Sefaleksin | 15-20 mg/kg SC q12-24h | Oral uygulama fatal enterotoksemi yapabilir |
Sefotaksim | 50 mg/kg IM/IV q8h | |
Seftazidim | 100 mg/kg IM q12h | |
Siprofloksasin | 5-20 mg/kg PO bid | |
Klaritromisin | Stafilokokal osteomiyelitis: 80 mg/kg PO q12h, rifampin 40 mg/kg PO q12h ile birlikte | |
Doksisiklin | 2.5-4 mg/kg PO sid | |
Enrofloksasin | 5 mg/kg SC bid, 10 mg/kg SC sid, 5-10 mg/kg PO bid | |
Gentamisin | 4 mg/kg BW IM sid | |
Marbofloksasin | 2-5 mg/kg PO/SC sid | |
Oksitetrasiklin | 15 mg/kg BW IM tid 7 gün | |
Penisilin Prokain | 40,000 IU/kg SC SID | |
Streptomisin | 10 mg/kg IM q4h | |
Sülfadimetoksin | Koksidiyoz: 25-50mg/kg PO SID | |
Sülfametazin | Koksidiyoz: İçme suyuna 100-233mg/l hesabına göre karışıtırlır | |
Tetrasiklin | 20mg/kg BID | Diyareye neden olabilir |
Trimetoprim – Sülfadiyazin | 30 mg/kg PO bid, 48 mg/kg SC |
Antiparaziterler
ETKEN MADDE | DOZAJ | AÇIKLAMALAR |
Albendazol | 20 mg/kg PO 3-14 gün | Ensefalitozoon cunculi tedavisi için |
İmidaclorpid | 10 mg/kg spot on | Advantage (Bayer), maytlara etkisiz |
İvermektin | 400 μg/kg SC; 10-14 gün sonra tekrar | |
Mebendazol | 10mg/kg 5 gün | |
Moksidektin | 0.2mg/kg PO, spot on | Advantage Multi (bayer) |
Praziquantel | 5-10mg/kg 10 gün sonra tekrar | |
Selamektin | 20mg/kg Spot on 7 günde bir tekrarlanabilir | Stronghold |
Tavşanlarda kullanılması sakıncalı, tehlikeli etken maddeler
Amoksisilin- Klavulonik asit
Ampisilin
Sefovesin
Klindamisin
Kloksasin
Linkomisin
Tilmikosin
Vankomisin
Fipronil
Piretrin
Apomorfin
Chitosan
Tiletamin-zolezepam